خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
فایل ورد قابل ویرایش
نظريه چيست؟
- نظريه، مجموعه‌ای به هم پيوسته ازسازه‌ها، مفاهيم، تعاريف و قضاياست که به منظور تبيين و پيش‌بينی پديده‌ها، از طريق تشخيص روابط بين متغيرها، يک نظر نظامدار درباره اين پديده‌ها ارائه می‌دهد.
- نظريه بيان‌کننده مجموعه‌ای از مفاهيم يا فرضهايی است که به صورت سيستماتيک ارتباط متقابل با يکديگر دارند و می‌توان بر اساس آن پديده‌ای را پيش‌بينی و توجيه کرد.
ويژگيهای نظريه
نظريه وقتی از نظر عملی مورد قبول قرار خواهد گرفت که دارای ويژگيهای زير باشد:
1. بايد توانايی تبيين حقايق و مشاهدات مربوط به يک مساله را به ساده‌ترين صورت ممکن داشته باشد، نظريه‌ای که دارای مفروضات اندک و ساده‌تری باشد قابل قبول‌تر از نظريه‌ای است که مشکل و پيچيده است.
2. نظريه بايد با واقعيتهای مشاهده شده در طبيعت و دانش پيشين سازگار باشد.
3. نظريه بايد ابزار لازم را برای آزمون خود فراهم سازد.
4. نظريه بايد انگيزه پژوهشی در جامعه به وجود آورد و زمينه را برای پژوهشهای جديد فراهم سازد.
انواع نظريه
الف) نظريه صوری(Syllogistic) : در اين نوع نظريه کوشش می‌شود که پديده مورد نظر تبيين گردد اما در اين تبيين، پديده به عواملی نسبت داده می‌شود که خود آنها پيچيده و مبهم هستند.
ب) نظريه قياسی(Deductive) : در اين نوع نظريه برای تبيين، از يک پديده مشخص به عنوان مدل استفاده می‌شود.
ج) نظريه تقليلی (Reductionistic): اين نظريه مشاهدات را بر اساس ماهيت فرايندهايی که آسانتر از مشاهده حادثه هستند تبيين می‌کند.
د) نظريه تجريدی(Abstractive) : نظريه‌هايی هستند که مفاهيم در آنها مبتنی بر تجربه واقعيت نيستند و با استفاده از اصول رياضی امکانات مناسبی برای تبيين پديده‌های علمی فراهم می‌آورد.
معيارهای ارزيابی نظريه‌ها
سه معيار کلی برای ارزيابی يک نظريه می‌توان برشمرد:
1. تطابق آن با مشاهدات: انطباق و عدم ناسازگاری با تجربه يکی از مهمترين خاصه‌های يک نظريه بايد باشد.
2. روابط درونی ميان مفاهيم آن: اين معيار با روابط ميان چند مفهوم نظری مانند سازواری(Consistency) به معنی فقدان تناقضهای منطقی بين مفاهيم، انسجام(Coherence) به معنی وجود پيوندهای چندگانه بين مفاهيم موجود در ساخت نظريه و همچنين بين آن نظريه و ساير نظريه‌های معتبر و سادگی(Simplicity) به معنی هرچه کمتر بودن مفروضات مستقل سروکار دارد.
3. جامعيت آن: جامعيت دربر دارنده کليت يا شمول اوليه است، يعنی قدرت ارائه وحدت در پديده‌های ظاهرا مختلف.
نظرات شما عزیزان:
